โฉนดที่ดิน คืออะไร
โฉนดที่ดิน คือ หนังสือสำคัญแสดงกรรมสิทธิ์ในที่ดิน เพื่อแสดงความเป็นเจ้าของที่ดิน โดยผู้เป็นเจ้าของที่ดินมีสิทธิใช้ประโยชน์จากที่ดิน รวมถึงมีสิทธิจำหน่าย และมีสิทธิขัดขวางไม่ให้ผู้ใดเข้ามาเกี่ยวข้องกับทรัพย์สินโดยมิชอบด้วยกฎหมาย ข้อมูลในโฉนดที่ดินจะแสดงรายละเอียดเกี่ยวกับตำแหน่งที่ตั้ง ขอบเขต และลักษณะของที่ดินที่ครอบครอง ซึ่งใช้ตรวจสอบความถูกต้องของที่ดินและผู้ถือกรรมสิทธิ์
ประเภทโฉนดที่ดิน โฉนดที่ดินมีกี่ประเภท
โฉนดที่ดินครุฑแดง หรือ น.ส.4
โฉนดครุฑแดง หรือ น.ส.4 เป็นประเภทโฉนดที่ดินที่พบเห็นได้ทั่วไป และถือว่าเป็นโฉนดที่ดินที่ปลอดภัยที่สุด เนื่องจากเจ้าของที่ดินมีกรรมสิทธิ์ในที่ดินอย่างสมบูรณ์ สามารถทำการซื้อขาย โอน จดจำนอง หรือใช้ค้ำประกันได้ และโฉนดครุฑแดงในปัจจุบันจะใช้เป็น น.ส.4 จ.
- โฉนดครุฑแดง ผู้ครอบครองกรรมสิทธิ์ มีกรรมสิทธิ์ในที่ดิน 100%
- โฉนดครุฑแดง ผู้ครอบครองสามารถทำการซื้อขาย โอน หรือจดจำนองได้
- โฉนดครุฑแดง มีระวางภาพถ่ายทางอากาศ และระบุเขตพื้นที่ได้อย่างชัดเจน
โฉนดที่ดินครุฑสีเขียว หรือ น.ส.3ก.
โฉนดที่ดินครุฑสีเขียว น.ส.3ก. แท้จริงแล้วเป็นหนังสือรับรองการทำประโยชน์ เพื่อใช้เป็นเอกสารที่แสดงสิทธิ์การครอบครองการทำประโยชน์ในพื้นที่ดินนั้นๆ เป็นเอกสารที่ออกโดยราชการและนายอำเภอส่วนท้องถิ่น ข้อมูลรายละเอียดของหนังสือรับรองการทำประโยชน์ น.ส.3ก. มีระวางรูปถ่ายทางอากาศ รวมถึงการกำหนดตำแหน่งที่ดินชัดเจน เหมือนกับโฉนดครุฑแดง (น.ส.4) ข้อแตกต่างกันที่หากปล่อยพื้นที่ทิ้งว่างไว้ หรือมีผู้อื่นครอบครองเกิน 1 ปี จะเสียสิทธิการครอบครองได้
- หนังสือรับรองการทำประโยชน์ ครุฑเขียว ยังไม่ถือว่าเป็น โฉนดที่ดิน และยังไม่มีกรรมสิทธิ์ 100%
- หนังสือรับรองการทำประโยชน์ ครุฑเขียว สามารถทำการ ซื้อขาย โอน หรือจดจำนองได้
- หนังสือรับรองการทำประโยชน์ ครุฑเขียว มีระวางภาพถ่ายทางอากาศ และระบุเขตพื้นที่ได้อย่างชัดเจน
- หนังสือรับรองการทำประโยชน์ ครุฑเขียว สามารถทำเรื่องขอเปลี่ยนเป็นโฉนดที่ดินได้ โดยผู้ที่ครอบครองสิทธิ์อยู่สามารถนำหลักฐานไปออกเป็นโฉนดได้
โฉนดที่ดินตราครุฑสีดำ หรือ นส. 3 และ นส. 3 ข.
โฉนดที่ดินตราครุฑสีดำ แท้จริงแล้วเป็นหนังสือรับรองการทำประโยชน์ เพื่อใช้เป็นเอกสารที่แสดงสิทธิ์การครอบครองการทำประโยชน์ในพื้นที่ดินนั้นๆ คล้ายกับ โฉนดที่ดินครุฑสีเขียว หรือ นส. 3 ก แต่ไม่มีระวางรูปถ่ายทางอากาศ และไม่ได้มีการวัดพื้นที่โดยละเอียด และจะเสียสิทธิการครอบครองได้ หากปล่อยพื้นที่ทิ้งว่างไว้ หรือมีผู้อื่นครอบครองเกิน 1 ปี
- หนังสือรับรองการทำประโยชน์ ครุฑดำ ยังไม่ถือว่าเป็น โฉนดที่ดิน และยังไม่มีกรรมสิทธิ์ 100%
- หนังสือรับรองการทำประโยชน์ ครุฑดำ สามารถทำการ ซื้อขาย โอน หรือจดจำนองได้ แต่ต้องรอประกาศจากทางราชการ 30 วัน
- หนังสือรับรองการทำประโยชน์ ครุฑดำ ไม่มีระวางภาพถ่ายทางอากาศ ไม่ได้มีการวัดพื้นที่โดยละเอียด
- หนังสือรับรองการทำประโยชน์ ครุฑดำ สามารถทำเรื่องขอเปลี่ยนเป็นโฉนดที่ดินได้ โดยผู้ที่ครอบครองสิทธิ์อยู่สามารถนำหลักฐานไปออกเป็นโฉนดได้ แต่ต้องติดต่อจากกรมที่ดินเพื่อขอรังวัด และติดประกาศเป็นระยะเวลา 30 วัน โดยไม่มีคนคัดค้าน
ข้อแตกต่างระหว่างนส. 3 และนส. 3 ข.
- น.ส.3 เป็นเอกสารที่ออกโดยนายอำเภอท้องที่
- น.ส.3ข. เป็นเอกสารที่ออกโดยเจ้าหน้าที่ที่ดิน แต่ยังไม่ได้รับรองอย่างเป็นทางการ
โฉนดที่ดินตราครุฑสีน้ำเงิน หรือ ส.ป.ก. 4-01
โฉนดที่ดินตราครุฑสีน้ำเงิน แท้จริงแล้วเป็นหนังสือหนังสืออนุญาตให้ใช้ประประโยชน์ในเขตปฏิรูปที่ดิน เพื่อใช้เป็นเอกสารที่แสดงสิทธิ์การทำเกษตรกรรมบนพื้นที่ดินนั้นๆ ไม่ถือว่ามีเอกสิทธิ์ครอบครองพื้นที่ จึงไม่สามารถ ซื้อขาย โอน หรือจดจำนองได้ แต่สามารถใช้สิทธิ์แบ่งให้เป็นมรดกตกทอดแก่ทายาทเพื่อใช้ทำการเกษตรเท่านั้น เอกสารที่ดิน ส.ป.ก.4-01 มีตราครุฑสีน้ำเงิน และครุฑสีแดง (ซึ่งคล้ายกับโฉนดที่ดิน เพียงแต่หัวเอกสารจะมีข้อข้อระบุชัดเจนว่า เป็นหนังสืออนุญาต)
- เอกสารที่ดิน ครุฑน้ำเงิน (ส.ป.ก. 4-01) ไม่ใช่โฉนดที่ดิน และยังไม่มีกรรมสิทธิ์ในที่ดิน
- เอกสารที่ดิน ครุฑน้ำเงิน (ส.ป.ก. 4-01) เป็นการครอบครองที่ดินชั่วคราว เพื่อใช้ทำการเกษตรเท่านั้น
- เอกสารที่ดิน ครุฑน้ำเงิน (ส.ป.ก. 4-01) ไม่สามารถทำการซื้อขาย/โอนหรือจดจำนองได้ แต่สามารถแบ่งให้เป็นมรดกตกทอดแก่ทายาทเพื่อใช้ทำการเกษตรได้เท่านั้น
- เอกสารที่ดิน ครุฑน้ำเงิน (ส.ป.ก. 4-01) ไม่สามารถทำเรื่องขอเปลี่ยนเป็นโฉนดที่ดินได้
- เอกสารที่ดิน ครุฑน้ำเงิน (ส.ป.ก. 4-01) สามารถแจ้งคืนให้กับรัฐได้หากไม่ต้องการใช้พื้นที่แล้ว และหากนำที่ดินไปใช้ผิดเงื่อนไข อาทิ ไม่ได้ใช้เพื่อการเกษตรอาจถูกยึดคืนได้
ข้อแตกต่างของโฉนดแบ่งตามสีครุฑ (ครุฑสีแดง,ครุฑสีเขียว,ครุฑสีดำ,ครุฑสีน้ำเงิน)
| ข้อแตกต่างของ ประเภทโฉนด | โฉนดครุฑแดง นส. 4 | โฉนดครุฑเขียว น.ส. 3ก. | โฉนดครุฑดำ นส. 3 | โฉนดครุฑน้ำเงิน ส.ป.ก. 4-01 |
| กรรมสิทธิ์ | เป็นโฉนดที่ดิน มีกรรมสิทธิ์ 100% | เป็นหนังสือรับรอง ขอเปลี่ยน เป็นโฉนดที่ดินได้ | เป็นหนังสือรับรอง ขอเปลี่ยนเป็น โฉนดที่ดินรอ 30วัน | ไม่ใช่โฉนดที่ดิน ใช้เพื่อการเกษตร เท่านั้น |
| ระวาง/รูปถ่าย | มี | มี | ไม่มี | ไม่มี |
| การซื้อขาย โอน | สามารถทำได้ | สามารถทำได้ | สามารถทำได้ รอ 30 วัน | ไม่สามารถทำได้ สืบทอดมรดกได้ |
